زغال فعال یک پودر سیاه رنگ است که از مواد کربنی ساخته شده است که برای متخلخل شدن آنها پردازش شده است و کاربرد های زیادی به عنوان فیلتر یا تله برای مواد شیمیایی، بو و سایر مواد دارد. یکی از مفید ترین خواص آن، توانایی آن در خنثی کردن سموم است که در طی زمان با آنها واکنش نشان می دهد.
در مورد فیلتر های آب خانگی، به دلیل این خاصیت که می تواند مواد شیمیایی مانند باکتری ها و سایر سموم را از آب حذف کند از زغال کربن فعال استفاده می شود. زغال کربن فعال کاربرد های زیادی دارد که فهرست کردن همه آنها در اینجا دشوار است. در ادامه به بررسی چند نمونه از مزایای آن می پردازیم.
فیلتر های تصفیه آب
هزاران سال است که از فیلتر های زغالی برای تصفیه آب استفاده می شود. قبل از اختراع تجهیزات مدرن تصفیه آب، مردم از فیلتر های زغال برای تمیز کردن آب به اندازه کافی برای نوشیدن استفاده می کردند. این سیستم ها هنوز در بسیاری از کشورهای جهان سوم استفاده می شوند.
فیلتر های زغال فعال مدرن از همان اصول فیلتر های قدیمی آب استفاده می کنند. آنها لایه ای از زغال دارند که آب روی آن چکه می کند. باکتری ها و مواد شیمیایی روی زغال به دام می افتند و با پایین آمدن آن از آب خارج می شوند. سپس آب به یک مخزن ذخیره منتقل می شود و می توان از آن برای تامین آب مورد نیاز خانه استفاده کرد. در فیلتر آب خانگی، زغال معمولاً در یک کیسه یا کارتریج پیچیده می شود. زمانی که فیلتر کارتریج با باکتری ها و مواد شیمیایی مسدود شد، فقط باید آن را عوض کنید.
فیلتر های تصفیه هوا
فیلتر های هوا با زغال فعال در خانه ها و ساختمان هایی که آلودگی هوا مشکل ساز است استفاده می شود. در این ساختمان ها اغلب گاز ها و ذرات مضری وجود دارد که توسط فرآیندهای صنعتی، وسایل نقلیه دیزلی یا سایر منابع آلودگی منتشر می شود. به عنوان مثال دود اتومبیل ممکن است حاوی گازهای مضر مانند مونوکسید کربن، بنزن، اسید کلریدریک و اکسیدهای نیتروژن باشد. فیلترهای هوای زغال فعال در حذف این آلاینده ها از هوا بسیار موثر هستند. آنها به روشی مشابه فیلتر های آب کار می کنند و زغال کربن فعال آلاینده های موجود در هوا را به دام می اندازد. انواع مختلفی از فیلتر های هوای زغالی وجود دارد که سطوح کارایی متفاوتی دارند.
کاربردهای پزشکی زغال فعال
زغال فعال هزاران سال است که در پزشکی استفاده می شود. امروزه در بیمارستان های سراسر جهان برای درمان اورژانسی انواع خاصی از مسمومیت ها استفاده می شود. زغال فعال می تواند در از بین بردن برخی سموم از بدن انسان بسیار موثر باشد. معمولاً زمانی که افراد در مصرف داروها و سموم خاص بیش از حد مصرف کرده اند به عنوان یک درمان اورژانسی تجویز می شود. با چسبیدن خود به سموم و انتقال آنها به خارج از بدن از طریق دستگاه گوارش عمل می کند. به عنوان مثال، برای افرادی که بیش از حد پاراستامول مصرف می کنند، می توان زغال فعال خوراند تا داروی اضافی از بدن آنها خارج شود. این کار می تواند با کاهش آسیبی که معمولاً دارو ایجاد می کند، جان آنها را نجات دهد.
سایر موارد استفاده از زغال فعال
زغال فعال کاربردهای زیادی دارد که فهرست کردن همه آنها دشوار است. اینها فقط چند نمونه هستند:
-
فیلتر های آب زغالی را می توان برای تمیز کردن آب باغبانی یا آکواریوم استفاده کرد.
-
زغال را می توان به عنوان یک ماده تمیز کننده برای اجسام کثیف یا چرب استفاده کرد. همچنین می توان از آن برای تمیز کردن دندان ها استفاده کرد!
-
زغال را می توان برای از بین بردن بوی بد چیز هایی مانند کفش های بد بو یا داخل یخچال استفاده کرد. مردم از زغال برای حذف سموم از خاک آلوده استفاده کرده اند.
-
زغال را می توان به عنوان خوراک دام و یا به عنوان کود استفاده کرد.
-
از زغال می توان برای ساخت انواع خاصی از فیبر کربن استفاده کرد. این در ساخت تجهیزات ورزشی، آلات موسیقی و تجهیزات پیشرفته مانند رایانه استفاده می شود.
معایب استفاده از فیلتر زغال فعال
فیلتر های تصفیه آب زغال فعال در حذف ناخالصی ها از آب بسیار موثر هستند. با این حال، آنها در حذف مواد معدنی معدنی مانند کلسیم یا منیزیم بسیار موثر نیستند. این مواد معدنی می توانند در داخل فیلتر آب جمع شوند و میزان آبی که از فیلتر عبور می کند را کاهش دهند. این کار می تواند باعث شود فیلتر آب بالاتر از ظرفیت کار کند که می تواند باعث آسیب به فیلتر شود. یکی دیگر از معایب این است که فیلتر های زغال فعال می توانند آب را بد طعم کنند. این معمولاً مشکلی نیست مگر اینکه از یک فیلتر بسیار قوی استفاده کنید.
در نتیجه، زغال فعال یک انتخاب عالی برای بسیاری از سیستم های تصفیه آب و هوا است. به ویژه برای از بین بردن باکتری ها، ویروس ها و ناخالصی ها از آب و هوا مفید است. استفاده از آن آسان است و می توان از آن در انواع سیستم های تصفیه آب و هوا استفاده کرد. انواع مختلفی از فیلتر های زغال فعال وجود دارد که هر کدام نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند.