گرد چوب و اثرات سرطانی آن

قرار گیری در معرض گرد چوب در محیط کاری از جمله عوامل مرتبط با افزایش خطر ابتلا و پیشرفت سرطان و بیماری های تنفسی و پوستی است. گرد چوب می تواند ناشی از برش کاری چوب سخت و یا نرم باشد. به طور معمول، درختانی که در فصل پاییز ریزش برگ دارند، سخت چوب هستند. در مقابل، چوب نرم به تنه درختان همیشه سبز اتلاق می شود. گرد چوب ناشی از درختان برگ ریز، خطر ابتلا به بیماری بیشتری ایجاد می کنند. به این ترتیب، موقعیت جغرافیایی می تواند عامل مهمی در خطر ابتلا به سرطان ناشی از گرد چوب باشد.

اثرات سرطان زایی گرد چوب

سرطان حفره بینی

اصلی ترین اثر گزارش شده از قرارگیری در معرض گرد چوب، آدنوکارسینوما (Adenocarcinoma) حفره بینی است. ارتباط بین سرطان حفره بینی و قرار گیری در معرض گرد چوب ابتدا توسط مکبث و همکارانش در دهه 1960 میلادی در انگلستان مشاهده شد. در آن زمان مکبث 20 مورد مبتلا به سرطان حفره بینی را، شامل 3 زن (که کارگر چوب نبودند) و 17 مرد (که 15 نفر در صنعت چوب مشغول بودند) مورد مطالعه قرار داد. مشاهدات مکبث و همکارانش منجر به یافتن ارتباط بین گرد چوب و سرطان حفره بینی و تحقیقات بیشتر در این زمینه شد.

موارد گزارش شده از کارگران چوب مبتلا به سرطان، بیشتر به سرطان حفره بینی اتلاق می شود. این در حالی است که سرطان حفره بینی از جمله سرطان های نادر است. بر اساس تحقیقی در سال 1997 توسط اندرسون و همکارانش، سالانه کمتر از 1 نفر در 1000000 مبتلا به سرطان، از سرطان حفره بینی جان خود را از دست می دهد. در حالی که بر طبق نتایج همین پژوهش، تا سال 1997، 1 نفر از هر 2000 نفر کارگر چوب به سرطان حفره بینی مبتلا بوده است.

سرطان ریه

تا مدت ها همبستگی آماری قویی بین گردچوب و سرطان ریه گزارش نشده بود. با این حال در حدود 10 پژوهش مختلف در سال 2015، افزایش چشم گیر ابتلا به سرطان ریه در اثر گرد چوب را گزارش کردند. بر طبق مشاهدات، افرادی که در معرض مستقیم گرد چوب هستند 20% و افرادی که مشاغلی مرتبط با صنعت چوب دارند در حدود 15% بیشتر در خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.

از جمله نکات مهم گزارش شده در این تحقیقات، الزام به قرار گیری طولانی مدت در معرض گرد چوب برای افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه است. نتیجه ای رضایت بخش برای افرادی که به طور تفریحی با چوب کار می کنند.

 عارضه های پزشکی ناشی از گرد چوب

 به غیر از سرطان، بیشترین اثر ناشی از قرارگیری در معرض گرد چوب، بیماری های پوستی و تنفسی است.

 درماتیتیس پوستی:

 جوش و آکنه پوستی از جمله موارد گزارش شده در کارگران برش چوب ناشی از ۳۰۰ گونه مختلف درخت است. جوش، خارش شدید و التهاب پوستی از علائم گزارش شده ناشی از این پدیده است.

 حساسیت های تنفسی:

 واکنش های حساسیتی مانند آسم، از عوارض شایع ناشی از گردچوب است. بیشترین واکنش گزارش شده، حساسیت به چوب سرو است که در حدود ۵ درصد از کارگران چوب به آن مبتلا هستند. گرد چوب جزء ۱۰ عامل برتر ابتلا به آسم تنفسی است.

کاهش عملکرد ریه:

 وجود گردچوب در محیط کاری و جریان هوای تنفسی، باعث کاهش عملکرد ریوی و اختلال تاژک های ریه (مؤه های کوچک موجود در مسیر سیستم تنفسی که به جلوگیری از ورود ذرات به ریه کمک می کنند) خواهد شد. 

محدودیت های مشاغل مرتبط با گرد چوب

مشاغلی مانند نجاری، کارخانجات کاغذ، مبلمان سازی، کابینت سازی، برشکاری چوب و …، از جمله مشاغل پر خطر مرتبط با گرد چوب هستند. اوشا (OSHA: Occupational Safety and Health Administration) محدودیت ۸ ساعته با تراکم محیطی 0.5 میلی گرم بر متر مکعب گرد چوب، برای این مشاغل توصیه می کند.

 اقدامات پیشگیرانه

   علاوه بر محدودیت های پیشنهادی اوشا، انجام اقداماتی ساده می تواند خطرات ناشی از قرارگیری در معرض گرد چوب را کاهش دهد.

• سیستم تهویه و فیلتر مناسب هوا
• تمیزکاری مرطوب، استفاده از دمنده های هوا اصلاً مناسب نیست
• نگهداری مناسب و تیز کردن تیغه های برش و تراش
• استفاده از ماسک مناسب

 برخلاف تصور، استفاده از دستمال های پارچه ای دور گردنی نه تنها محافظت مناسبی در برابر گردچوب ندارد، بلکه باعث ایجاد اعتماد نابجا در محیط پر خطر می شود. به علاوه اینکه، افراد مرتبط با صنعت چوب به طور معمول در معرض دیگر عوامل شیمیایی، مانند چسب و جلاسنج هستند که می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

وجود مطالب بسیار زیاد در مورد انواع سرطان می تواند نا امید کننده باشد. شما ممکن است تصور کنید که همه چیز باعث ایجاد سرطان می شود. با این وجود انجام اقداماتی بسیار ساده مانند استفاده از ماسک، می تواند خطر ابتلا به سرطان را به طرز چشم گیری کاهش دهد.

 

منابع

Andersen HC, Andersen I, Solgaard J (1977): Nasal cancers, symptoms and upper airway function in woodworkers. Br J Ind Med 34:201-207.

Nylander, L.A. and Dement, J.M., 1993. Carcinogenic effects of wood dust: review and discussion. American journal of industrial medicine, 24(5), pp.619-647.

Hancock, D., Langley, M., Chia, K., Woodman, R., and E. Shanahan. Wood Dust Exposure and Lung Cancer Risk: A Meta-Analysis. Occupational and Environmental Medicine. 2015. 72(12):889-98.

Vallieres, E., Pintos, J., Parent, M., and J. Siemiatycki. Occupational Exposure to Wood Dust and Risk of Lung Cancer in Two Population-Based Case-Control Studies in Montreal, Canada. Environmental Health. 2015. 14:1.