آتش بازی به جشن ها سرگرمی می بخشد، اما منبع آلودگی هوا و عوارض تنفسی است. به ندرت پیش می آید که جشن یا مناسبتی بدون نمایش آتش بازی برگزار شود. انفجارها، رنگ ها و هیجان زیاد ناشی از انفجار آتش بازی، به این معنی است که هیچ جشنی بدون این نمایش محبوب نمی تواند برگزار شود.
اما در آستانه جشنهای چهارشنبه سوری، توجه ایرانیان به وجهه زشتتر آتشبازی به عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا معطوف شده است. با وجود زیبایی و سرگرمی آنها، بهای سنگینی برای پرداخت وجود دارد زیرا ترکیبات موجود در آتش بازی در واقع سمی هستند.
برای تولید رنگ هایی که در آتش بازی می بینید، تولیدکنندگان ذرات ریز ترکیبات فلزی از جمله مس، لیتیوم و باریم را در یک بسته بندی محکم قرار می دهند. برای پرتاب آتش بازی به هوا از ترکیبات آلومینیوم یا پتاسیم استفاده می شود که این دو ترکیب دود زیادی تولید می کنند. پرکلرات ها، که ترکیبات اکسیژن و کلر بسیار واکنش پذیر هستند نیز به عنوان پیشران استفاده می شوند.
وقتی این ترکیبات در اتمسفر آزاد می شوند چه اتفاقی می افتد؟
بسیاری از موارد آلودگی به دنبال استفاده از آتش بازی بعد از جشن ها ثبت شده است. یک مطالعه در سال 2010 در مجله Journal of Hazardous Materials سطوح بالای PM2.5 و ورقه ای از گرد و غبار فلزی ریز را گزارش کرد که پس از جشن آتش بازی Sant Joan در 28 ژوئن 2008، در شهر خیرونا، اسپانیا باقی مانده است.
در طول جشنهای سال نوی چینی در سال 2015، 106 شهر چین دارای سطوح خطرناک آلودگی هوا بودند. در هند گزارش شده است که 30 تا 40 درصد مشکلات تنفسی مربوط به آتش بازی دیوالی است. پس از جشنهای دیوالی 2015 (و همچنین در سالهای گذشته)، مقامات گزارش دادند که آلودگی ذرات بسیار بیشتر از سطح توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی بوده و از مردم خواستهاند که در خانههای خود بمانند.
دانشمندان همچنین گزارش دادهاند که در بریتانیا، میزان آلودگی گزارششده در روز Guy Fawkes، بالاترین میزان آلودگی در تمام روزهای سال است. در حالی که در ایالات متحده، اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) غلظت PM2.5 را در روزهای قبل و بعد از جشن های چهارم ژوئیه از سال 1999 تا 2013 بررسی کرد و دریافت که سطح ذرات به طور متوسط 42٪ افزایش یافته است.
آتش بازی علاوه بر آلوده کردن هوا، باعث می شود که هنگام بارندگی آلاینده ها به دریاچه ها، رودخانه ها و سایر منابع آب بریزند و آب را با پرکلرات آلوده کنند. مصرف این آب می تواند منجر به ایجاد مشکلات مربوط به تیروئید شود.
برای جلوگیری از آلودگی هوای ناشی از آتش بازی چه کاری انجام دهیم؟
با توجه به افزایش آگاهی در مورد آلودگی ناشی از آتش بازی، اکثر دولت ها اکنون قوانینی را برای تنظیم استفاده از آنها تصویب می کنند. هندی ها در دهلی نو برای اجرای قوانینی که به دنبال محافظت از مردم، به ویژه کودکان، در برابر آلودگی هستند، به دادگاه ها روی آورده اند.
برای جشن های سال نو 2016، مقامات چینی استفاده از آتش بازی را محدود یا ممنوع اعلام کردند. شهرهایی مانند شانگهای، نانجینگ و هانگژو از استفاده از آتش بازی در مناطق شهری جلوگیری کرده، در حالی که پکن فروش وسایل آتش بازی را محدود کرده و متعهد شد که اگر سطح آلودگی به نارنجی یا قرمز برسد، استفاده از آنها را ممنوع کند.
در مناطقی که از وسایل آتش بازی استفاده می شود، می توانید اقدامات احتیاطی زیر را برای محدود کردن قرار گرفتن در معرض آن انجام دهید:
- در فضاهای سرپوشیده از وسایل آتش بازی استفاده نکنید، حتی اگر فضا بزرگ است و سقف بلندی دارد.
- از استفاده از جرقه های دستی خودداری کنید.
- هنگام نمایش آتش بازی در مسیر باد نباشید.
- اگر در نمایش آتش بازی شرکت می کنید، از ماسک ضد آلودگی هوا استفاده کنید.
- اگر به آلاینده ها حساسیت دارید، در خانه بمانید.
- در و پنجره خانه خود را بسته نگه دارید تا از ورود ذرات به خانه جلوگیری شود.
مراقب سلامتی خود باشید.